مقاله بررسی عمل آوری علوفه برای گاوداری گوشتی

دسته بندي : فنی و مهندسی » دام و طیور
مقاله بررسي عمل آوري علوفه براي گاوداري گوشتي در 32 صفحه ورد قابل ويرايش

تاكنون پيشرفتهاي زيادي در زمينه تكنولوژي توليد و عمل ‌آوري علوفه و تغذيه گاوهاي گوشتي با علوفه بدست آمده است. در واقع دوراني كه افزايش وزن دامها در طول بهار و تابستان به علت كمبود علوفه و تغذيه حيوان، با خوراك هاي كم ارزش، ميل به علوفه پوسيده داخل مزرعه، علوفه هاي خشيب اطراف مزرعه علوفه هاي پس مانده و ساير فراورده هاي فرعي كشاورزي، در طول زمستان از دست مي‌رفت، گذشت. در حال حاضر، سن و وزن كشتار دام كاهش يافته و يا تعداد زيادي از دامها، براي تامين گوشت مورد نياز بازار، به طور دسته جمعي كشتار مي شوند. ولي به هر حال مساله 10-15% كاهش در تعداد گاوهاي شيري به خاطر بوجود آوردن توازن در مقدار توليد شير در هر يك از كشورهاي اروپايي غربي عمل شود، آنگاه بكارگيري نژاد حاشيه‌ي با توليد گوشت با مشكل روبرو شده و براي مقابله با آن بايد بيشتر به روشهاي پرورش گاو داشتي از نژاد گوشتي رو آورد، وزن دام را هنگام كشتار افزايش داد. در ضمن استفاده از نژادهايي مثل شاروله و ليموزين كه دير به بلوغ جنسي رسيده و قادرند بدون افزايش سن با توانايي بالاي افزايش وزن روزانه، در يك ژريم غذايي مناسب، به وزن كشتار مطلوب با تجمع درصد چربي پايين‌تري در لاشه برسند، روش ديگري است كه مي‌تواند مورد مطالعه قرار گيرد. علاوه بر اين ، شواهد نشان مي‌دهد كه اتخاذ تكنولوژي‌اي كه منتج به عملكرد فيزيكي در دام ( استفاده از علوفه ارزان تر و افزايش وزن بالاتر) شود سودمندتر از روش خريد و فروش تنهاي دام است ( روشي كه توجه بيشتري به مساله قيمت خريد و افزايش دام كمتري به هزينه هاي تغذيه دام مي‌كند) براين اساس هزينه هاي تغذيه اي پايين تر( كه در اثر استفاده كمتر از مواد متراكم حاصل گرديد ) وزن زنده بالاتر دام در هنگام فروش دليل اصلي بدست آوردن امتياز بالاتر از متوسط جامعه در سه نمونه از گاوداريهاي موفق در انگلستان بوده است.

مهمترين اصل بيولوژيكي ، رسيدن حيوان در فاصله زماني مشخص به وزن مناسب و قابل كشتار است براي داشتن افزايش وزن، قطعاً بايد مصرف خوراك توسط دام از حالت نگهداري بيشتر باشد. روشهايي توليد گوشت گاو معمولاً با شرايط بيولوژيكي و اقتصادي دامداري ارتباط دارند و اين روشها به بخشهايي كه معمولاً با سن دام در موقع كشتار مرتبط است تقسيم مي‌شوند. در بيشتر روشهاي توليد گوشت، استفاده از علوفه ذخيره شده معمول است براي مثال، در مزارع پروار بندي ، تغذيه گوساله‌ها معمولاً‌با استفاده از سيلوي ذرت همراه با كنسانتره، متشكل از غلات و مكمل‌هاي پروتيني و مواد ديگر انجام مي شود تا اين حيوانات در سن 15 ماهگي كاملاً پروار شوند.

براي زمستان گذراني برخي از دامها ، اغلب از علوفه خشك، نامرغوب و محصولات فرعي كشاورزي در تغذيه استفاده مي‌شود. گوساله اي كه در سن 10-12 ماهگي زمستان گذراني را شروع مي‌كند به ندرت در سن كمتر از 2 سالگي به وزن مناسب كشتار خود مي‌رسيد.




نژادها براي مواد خوراكي :

نژاد ها و آميخته ‌هاي نژادي تفاوتهاي فاحشي از نظر اندازه ، جثه، مرحله رسيدن به بلوغ جسمي و خصوصيات مربوط به لاشه را از خود نشان مي‌دهند. نژادهاي بزرگ جثه مانند شاروله، سيمنتال وسات دان با سرعت بيشتري نسبت به نژادهاي كوچك جثه مانند هرفورد، رشد كرده و بنابراين گوشت بيشتري در واحد زمان توليد مي‌كند. به هر حال نژادهايي چون آبردين آنگوس، گالووي، دوون و هرفورد كه زود به بلوغ جسمي مي‌رسند، نسبت به نژادهايي كه دير به بلوغ جسمي مي‌رسند، در شرايط تغذيه يكسان، با سرعت بيشتري پروار مي‌شوند. اين در حالي است كه گروه اول در شرايط گوساله‌هاي از شير گرفته شده نژاد گوشتي را اغلب به منظور گذراندن زمستان و يا پروار كردن در مراكز پروار بندي ( چند راسي تا 100 هزار راسي ) از مرتع خارج مي‌كنند.

تغذيه با براي خوراكي كم ارزش نيز مي توانند با همان سرعت گروه دوم پروار شوند.

دامهايي كه دير به بلوغ جسمي مي رسند، داراي هيكل بزرگتري نيز هستند، اينها نسبت به دامهايي كه زود به بلوغ مي‌رسند ، مواد خوراكي بيشتر مصرف مي‌كنند، اما وقتي كه دو گروه در يك سطح مشخص از چاقي كشتار مي‌شوند. گروه دامهاي بزرگ جثه بازده توليدشان از نژادهاي كوچك جثه كمتر نخواهد بود. تفاوت ناچيزي نيز در درصد گوشت توليد شده يا خواص كيفي گوشت بين اين دو گروه وجود دارد.

فرزين (‌به عنوان دامهايي كه دير به بلوغ جسمي مي‌رسند) و نيز همان صفات در نژاد هر فورد وآبردين، آنگوس فريزين ( به عنوان دامهايي كه زود به بلوغ جسمي مي رسند) مورد مقايسه قرار گرفت از آميخته هايي كه زود به بلوغ جسمي مي‌رسند، چون در وزن بسيار پائين به يك درجه چاقي قابل قبول مي‌رسند. (نامطلوب در بازار گوشت) معمولاً در پروار بندي با غلات استفاده نمي‌شود لذا اختلاف بين آميخته‌هايي كه دير يا زود به بلوغ جسمي مي‌رسند وقتي قابل بيان است كه با جيره غذايي كم ارزش تغذيه شده باشند. گاوهاي نژاد آبردين آنگوس حتي در سيستم استفاده از علوفه كم ارزش براي پرواربندي نيز به خوبي پروار مي‌شوند.

نژادهاي بزرگ جثه معمولا براي سيستم‌هايي كه در آنها دامها با جيره‌هاي پرانرژي ( غلات+ ذرت علوفه اي) تغذيه مي شوند و مناسب ترند زيرا اين دامها مي توانند با وزن بالاي خود در سن بلوغ جسمي بدون اينكه لاشه هاي آنها زياد از حد چاق شده باشند به وزن مطلوبي در موقع كشتار برسند.


سرمايه

براي روشهايي از پروار بندي كه در آنها از جيره هاي غذايي پر انرژي براي تغذيه گوساله استفاده مي‌شود، معمولاً گوساله ها در سن و وزن كمتر كشتار مي‌شوند و سرمايه در گردش مورد نياز كمتر است. در روشهايي از توليد گوشت كه در آنها گوساله هاي توليد شده دربخش كاوهاي شيري با جيره پايه علوفه مرتعي تغذيه مي شوند به سرمايه در گردش متوسط نياز است. اما در روشهايي كه در آنها از گوساله هاي از شير گرفته شدة گاوهاي گوشتي براي پرواربندي استفاده مي‌شود، نسبت به پرواربندي گوساله ها با مواد متراكم و پرانرژي ، به سه برابر سرمايه در گردش نياز است، ما زيرا در اين روش مذكور هزينه زيادي براي نگهداري تليسه بالغ (جايگزين) در طول سال صرف مي‌شود.


اهداف عملكرد

در بررسي عملكرد دامها در روشهاي مختلف پرواربندي، دو صفت كليدي، يعني افزايش وزن و وزن كشتار دامها ، بايست مورد توجه قرار گيرند مقدار افزايش وزن، بازده توليد، مجموع خوراك مصرف شده و سن كشتار دام ، را تحت تاثير قرار مي‌دهد. اما وزن كشتاردامها روي بازده تولي، تركيب لاشه و ارزش محصول بدست آمده، تاثير مي‌گذارد.

روش استفاده از تنها علوفه مرتع براي پرواربندي، مناسب گوساله‌هايي است كه در اواسط زمستان يا بهار متولد مي‌شوند. اين دامها معمولاً در سن 20-24 ماهگي كشتار مي‌شوند.

انرژي و پروتئين مورد نياز

تمايز بين جنس و نژاد دامها، در تفاوت بين مقدار انرژي ذخيره شده ، به صورت افزايش وزن در آنها جلوه گر مي‌شود. مجموع نيازهاي جيوان به RDP و UDP ، به مقدار نياز بافتهاي جيوان به پروتئين واقعي ( TP) و هر دوي اين نيازها به CP بستگي دارد.

مقدار RDP را مي‌توان از روي مصرف انرژي متابوليسمي (ME) و افرمول PDP=7/8ME بدست آورد كه مقدار ME برحسب مگاژول بيان مي شود. پروتئين غيرقابل تجزيه وقتي نياز است كه مقدار RDP كمتر از مقدار TP در جيره باشد. بخشي از پروتئين خام جيره غذايي نشخوار كننده در شكمبه تجزيه مي شود و در ضن تبديل شدن به آمونياك، جمعيت ميكروبي شكمبه با استفاده از ازت آمونياك به رشد و تكثير ادامه مي دهد و بر مقدار پروتئين ميكروبي شكمبه افزوده مي‌شود. بنابراين آن مقدار پروتئين خالي كه در شكمبه تجزيه مي شود ديگر در شيردان به عنوان پروتئين غذايي مطرح نبوده بلكه به صورت پروتئين ميكروبي يافت خواهد شد. اما بخش تجزيه نشده پروتئين خام در شكمبه ، همراه با پروتئين ميكروبي وارد معده حقيقي نشخوار كننده مي‌شود و در شيردان بخشي از انواع پروتئين ها تحت تاثير محيط اسيدي و آنزيم پپسين مترشحه از جدار شيردان قرار گرفته و به اسيدهاي آمينه تبديل مي‌شوند. لذا پروتئيني كه وارد روده كوچك مي شود بخشي منشا غذايي دارد و بخشي ديگر از پروتئين ميكروبي تامين مي‌شود.

تغذيه گاوهاي پرواري با محتويات بستر طيور گوشتي

گاوها و ساير نشخواركنندگان، حاوي دستگاه گوارش بي نظيري هستند كه امكان استفاده از ضايعات و ساير محصولات جانبي را به عنوان منبعي براي جيره غذائي آنها ، مهيا مي كند. تغذيه گاوها عمدتاً بر مبناي استفاده از محصولات فرعي و ساير مواد مغذي هستند كه منحصراً بوسيله نشخواركنندگان قابل هضم باشد. يكي از خوراكهاي غير معمول كه در تغذيه گاو قابل استفاده مي باشد، فضولات بستر جوجه هاي گوشتي مي باشد. در صنعت پرورش جوجه هاي گوشتي ، حجم قابل توجهي از فضولات بسترتوليد مي شود كه به عنوان يك فراوري جانبي (by -product ( محسوب مي شود. كاربرد اصلي فضولات مرغي، براي حاصلخيزي زمينهاي زراعي مي باشد. بهرحال استفاده از محتويات بستر جوجه هاي گوشتي صرفاً به عنوان كود، نمي تواند بازدهي مناسبي را به دنبال داشته باشد و در اصطلاح هزينه جايگزيني مواد مغذي كه از ساير منابع غذائي فراهم مي شود ، در مورد بستر جوجه هاي گوشتي زماني كه كود مرغي به جاي اينكه در حاصلخيزي مزارع استفاده شود در تغذيه گاوهاي گوشتي استفاده شود ، 4 برابر بيشتر است ( بازده استفاده از بستر طيور در تغذيه گاوهاي گوشتي بيشتر از استفاده آن در حاصلخيزي مزارع است ) . محتويات بستر طيور منبع خربي از پروتئين ، انرژي ، مواد مغذي براي گاوهاي آبستن و گاوهاي داشتي است كه ساختار صنعت پرورش گاو شيرده را در كشور تشكيل مي دهند. بعلاوه از ديدگاه اقتصادي استفاده از محتويات بستر طيور را در تغذيه باعث حفظ مواد مغذي گياهان مي شود. اين مواد مغذي شامل نيتروژن ، فسفر ، پتاسيم و مواد معدني است كه در مراتعي كه كود گاوها تغذيه شده با بستر طيور پخش شده به فراواني در خاك وجود دارد. يكي از مزاياي بستر جوجه هاي گوشتي اين است كه تا مسافتهاي طولاني قابل نقل و انتقال است، بدون اينكه ارزش اقتصادي آن تحليل يابد. توليد كنندگان و دامداران ايالت آلباما براي كاهش هزينه هاي خوراك خود از اين منبع عمده موجود، در تغذيه گاوهاي خود استفاده مي كنند. بيشتر دامداران ايالت آلباما با كاربرد اين مواد جانبي در تغذيه گاوهاي به مقدار قابل توجهي باعث كاهش هزينه خوراك شده اند. بهر حال بعضاً در بعضي توليد كنندگان و پرورش دهندگان گاو گوشتي يك بي ميلي آشكار در رابطه با استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي در تغذيه وجود دارد. چرا كه افكار عمومي رشد و نمو سبزيجات و گياهان را در فضولات حيواني پذيرفته اند نبايد فراموش كرد كه فرايند استفاده از غذا در داخل بافتهاي گياهي ، فرايندي با پيچيدگيهاي گياهي كمتر نسبت به همان فرايند در دستگاه هاضمه گاو مي باشد. بطوري كه مواد غذائي مورد استفاده توسط گاو كاملاً كاملاً شكسته و تجزيه مي شود و مورد فرآوري كامل قرار مي گيرد. گاوي كه روانه كشتارگاه مي شود، 15 روز قبل بايد تغذيه از بستر جوجه هاي گوشتي در آن قطع شده باشد در حالي كه قارچ خوراكي كه در بستري از كود پرورش داده شده است همان روز مي تواند مستقيماً به فروشگاه خواربارفروشي فرستاده شود. بهرحال در صنعت پرورش گاو گوشتي بايد از هر عملي كه سلامتي گوشت توليدي را زير سئوال مي برد ، اجتناب نمود. بستر طيور گوشتي چندين سال است كه در تمامي مناطق كشور بدون هر گونه مشاهده اثرات جانبي مضرر براي انسان يا حيوان مصرف كننده آن ، مورد استفاده قرار گرفته است بعلاوه در ايالت آلباما ، استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي عمدتاً در گاوهاي آبستن و گاوهاي داشتي استفاده مي شد كه كمتر چنين گاوهاي مورد خريد و فروش يا كشتار قرار گرفته مي شود. گزارشات متعدد حاكي از كاربرد ناچيز بستر جوجه هاي گوشتي در تغذيه گاوهاي پرواري است و اگرچه درموارد نادر استفاده نيز 15 روز قبل از زمان كشتار گاو ، مصرف فضولات بستر در جيره غذائي قطع مي شود بنابراين با اين راهكار هر نوع خطر احتمالي تهديد كننده سلامت انسان ، كاملاً مرتفع خواهد گرديد.
بطور كلي استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي در تغذيه گاو شامل 3 سودمندي اوليه مي باشد :

1 ) استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي ، رفع مشكل استفاده از محصولات فرعي در محيط

2 ) يك راهكار براي مديريت مناسب ضايعات حاصل از بستر جوجه هاي گوشتي براي استفاده پرورش دهندگان گاو گوشتي است.

3 ) صرفه اقتصادي در توليد گاوهاي گوشتي مي باشد.



آئين نامه هاي استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي در تغذيه :

در سال 1967 ، زماني كه سازمان FDA شرح سياستهاي تغذيه بستر و ساير محصولات جانبي حيواني را منتشر كرد. اطلاعات علمي بسيار اندك در مورد تغذيه بستر طيور وجود داشت. در سال 1980 بعد از آزمونهاي گسترده محققان دانشگاهي و استفاده از تسهيلات انجام پروژه هاي مرتبط ، سازمان FDA موجب گرديد تا بعضي از مقررات اوليه محدود كننده مصرف چنين محصولات جانبي را باطل شود. در حال حاضر حداقل 22 ايالت مقررات مناسبي را براي خريد و فروش بستر جوجه هاي گوشتي و ساير ضايعات با منشاء حيواني را به عنوان اجزاء تشكيل دهنده خوراك دام و طيور تصويب نموده اند. اخيراً هيچ قانون مبني بر كنترل و محدود كردن دادو ستد و استفاده از بستر جوجه هاي گوشتي در خوراك دام و طيور وجود ندارد. بعلاوه هيچ قانون و مقررات خاصي در ايالتي استفاده از ضايعات حيواني يا ساير مواد جانبي (by product ) را در تغذيه دام منع نمي كند.

فيبر خام (CF) :

تركيب فير خام نمونه هاي بدست آمده از بستر به طيور ميانگين 6 / 23 درصد محاسبه شده است. عمده فيبر بستر ناشي از مواد اوليه مورد استفاده در شروع پرورش، همچون تراشه هاي چوب ، خاك اره ، پوسته و پوسته بادام زميني مي باشد بستر معمولاً شامل مواد فيبري مي باشد. فيبر موجود در بستر جوجه هاي گوشتي به تنها نمي تواند نيازهاي نشخواركنندگان را به قير برآورده كند ، چرا كه گاوها همچنين به علوفه هاي خشن براي عملكرد مناسب سيستم گوارشي خود نياز دارد. گاوهاي تغذيه شده با بستر به طور طبيعي نياز به مصرف علوفه خشبي دارند حتي اگر مقدار قيبر خام بستر كمي بيش از مقدار اندازه گيري شده باشد، توصيه مي شود كه به ازاي هر 100 پوند وزن زنده گاو 1/2 پوند از علوفه خشبي استفاده شود.